System prewencyjny nazywany jest systemem uprzedzającym, zapobiegawczym bądź zwyczajnie – systemem księdza Bosko. To metoda wychowawcza, która nie jest oparta na stosowaniu przymusu czy kary, lecz odwołuje się do potencjału dobra oraz rozumu, jakie młody człowiek nosi w swoim wnętrzu. System prewencyjny zmierza do zapewnienia dzieciom i młodzieży, szczególnie tym pozbawionym opieki rodziny i instytucji wychowawczych, jak najlepszych warunków wychowania, nauki i pracy. Szczególna rola przypada tu wychowawcy, którego zadaniem jest integralne wychowanie młodego człowieka. Wychowawca, w pełni szanując wychowanka, buduje z nim relacje, staje się mu bliski, by towarzyszyć na drodze autentycznego wzrastania.
Metoda ta zrodziła się z troskliwego i pełnego szacunku przebywania pośród młodych i budowania wraz z nimi klimatu otwartości, życzliwości i ducha rodzinnego. Jest to styl, który troszczy się nie tyle o to, by bronić młodego człowieka przed niebezpieczeństwami, błędami, pomyłkami, ale by wskazywać dobro i towarzyszyć w codziennych wyborach. W systemie prewencyjnym przedstawia się wciąż nowe propozycje, pobudza i zachęca osobę, ażeby stała się tym, czym jest i powinna być ze swej natury; metoda ta kształtuje człowieka według takich założeń i skłania do podejmowania takich decyzji, które młody człowiek intuicyjnie wyczuwa i zamierza sobie przyswoić, kierując się głosem swego osobistego powołania (wychowanie integralne).
System prewencyjny działa w perspektywie przyszłości: uformowana młodzież ma włączyć się w społeczeństwo, w którym będzie podejmować działania na rzecz sprawiedliwości, jedności, pokoju (dobry chrześcijanin i uczciwy obywatel).
Ksiądz Bosko nie zajmował się teorią pedagogiki a metoda, którą zaproponował była najpierw konkretnym działaniem, praktyką. Wypracował ją dzięki pracy z młodymi ludźmi w oratorium na przedmieściach Turynu. Święty Wychowawca oparł swój system na trzech zasadniczych filarach: rozumie, religii i miłości.
Rozum – ks. Bosko wierzył w możliwość wychowania młodzieży, ponieważ w każdym młodym człowieku widział najpierw osobę, która wyposażona w rozum, zdolna jest do konfrontowania, wybierania, decydowania. Odwołując się do tej możności, wskazywał wychowawcom, by rozmawiali z młodzieżą, zachęcali do podejmowania dialogu. Według ks. Bosko w wychowaniu wszystko powinno być rozumne: postawy, zachowania, metody i zamierzenia. Rozum angażuje młodych ludzi do rozpoznawania i przyjmowania za swoje tych wartości, które są im proponowane.
Religia – zakłada przekonanie, że pytanie o sens życia w naturalny sposób doprowadza do pytania o Boga. Centralne miejsce w tej zasadzie zajmuje troska o życie sakramentalne – życie zgodne z Ewangelią (przestrzeganie przykazań), częsta spowiedź oraz przystępowanie do Komunii św. Ks. Bosko jasno wskazuje, że nie należy zmuszać wychowanków do przystępowania do sakramentów, lecz gorąco zachęcać oraz umożliwiać korzystanie z nich. W aspekcie religijności zawiera się także nabożeństwo do Matki Najświętszej, naśladowanie jej postaw, zaufanie, których przykład Ks. Bosko dawał poprzez świadectwo pobożności maryjnej.
Miłość – ostatnim kluczem do zrozumienia istoty systemu prewencyjnego ks. Bosko jest tzw. amorevolezza, czyli miłość wychowawcza, ale także serdeczność, łagodność, słodycz, dobroć. Możemy powiedzieć, że jest to dobroć przepełniona uczuciem, wyrażająca się przez uczucia. Ks. Bosko widział w miłości klucz dotarcia do młodzieży, wówczas, gdy rozum i religia nie wystarczały, pozostawała jeszcze miłość. Amorevolezza to też obecność – obecność uważna, troskliwa, prosta i radosna, która buduje zaufanie i tworzy środowisko rodzinne, bogate w wartości.
Zasadniczą rolę w systemie prewencyjnym Ks. Bosko powierzał wychowawcom. Mają oni spełniać swoje zadanie głównie przez dawanie osobistego przykładu: mądre i rozumne podejmowanie decyzji, życie zgodne z zasadami chrześcijańskimi oraz przyjazny stosunek do innych ludzi. Wychowawca wg ducha Ks. Bosko, ma za zadanie stać się przyjacielem młodzieży; być obecnych pośród młodych ma dostrzegać każdego z osobna (podejście indywidualne). Jako wzór wskazał dzieło, jakim jest Oratorium. To miejsce, środowisko wzrostu młodego człowieka, w którym poprzez różne dynamiki: naukę, sport, teatr, zabawę, młody człowiek może rozwijać swoje zdolności, budować przyjaźnie, kształtować charakter i rozwijać duchowość. Ks. Bosko uważał, że gimnastyka, muzyka, deklamacje, spacery to najskuteczniejsze środki do osiągnięcia dyscypliny, przysłużenia się moralności i zdrowiu. Mówi się, że oratorium dla młodych to dom, szkoła, podwórko, parafa.
