ZGROMADZENIE ZAKONNE NA PRAWIE PAPIESKIM
1. Założyciel, współzałożycielka i początki
„Z łaski Ducha Świętego i przez bezpośrednią interwencję Maryi święty Jan Bosko założył nasze Zgromadzenie, jako zbawczą odpowiedź na głębokie oczekiwania dziewcząt. Przekazał on duchowe dziedzictwo inspirowane miłością Chrystusa Dobrego Pasterza oraz nadał mu silny impuls misyjny” (K 1)
Decyzja o założeniu żeńskiego zgromadzenia zakonnego dla wychowania dziewcząt dojrzała w Ks. Bosko i wyniknęła z kilku motywów. Dokonało się to po zachętach płynących od różnych osób; po stwierdzeniu stanu opuszczenia i biedy, w jakim znajdowało się wiele dziewcząt; po kontaktach z rozmaitymi żeńskimi instytucjami; po zachęcie i potwierdzeniu przez papieża Piusa IX; po powtarzających się „snach” i nadzwyczajnych wydarzeniach; z głębokiego nabożeństwa do Maryi.
W czasie dojrzewania tego zamysłu w Mornese Maria Dominika Mazzarello, należąc do Stowarzyszenia Córek Maryi Niepokalanej, animowała grupę młodych kobiet, które poświęcały się dziewczętom ze wsi w celu nauczenia ich szycia, ale przede wszystkim, by ukierunkować je na bycie dobrymi chrześcijankami i uczciwymi obywatelkami.
Dwa zamiary spotkały się w tej samej idei – powstaje zgromadzenie zakonne posługujące dziewczętom, analogiczne do salezjanów. Maria Dominika Mazzarello zostaje jego pierwszą przełożoną i współzałożycielką.
5 sierpnia 1872 r. w Mornese pierwsza grupa 11 młodych kobiet złożyła pierwsze śluby zakonne, aby być w Kościele i społeczeństwie wychowawczyniami dziewcząt, szczególnie ubogich. Pozostały w macierzystym domu do 1879 roku. W tym krótkim czasie utrwala się tożsamość i duchowość zwana „duchem Mornese”.
Prowadzone przez mądrość formacyjną Matki Mazzarello i stałe kierownictwo Ks. Bosko, siostry kreatywnie łączą system prewencyjny Założyciela z kobiecą specyfiką oraz wymaganiami właściwymi w wychowaniu kobiety i dziecka, wraz z aktywną obecnością w środowisku szkolnym i katechetycznym. Diecezjalna aprobata Konstytucji przez biskupa Acqui nastąpiła 23 stycznia 1876 roku. Siostry kierowane zapałem misyjnym zaczynają posługiwać poza Mornese i w 1877 r. docierają do Urugwaju, a następnie do Argentyny. Od tego czasu Zgromadzenie wciąż się powiększa na terenie Włoch, Europy i Ameryki. W 1879 r. dom macierzysty zostaje przeniesiony do Nizza Monferrato (Asti), gdzie Zgromadzenie otwiera pierwszą szkołę formującą nauczycielki i doświadcza entuzjazmu misyjnego oraz obiecującego wzrostu powołań.
Od 1891 r. siostry są obecne w Azji, od 1893 r. w Afryce, a od 1954 r. w Australii. Posłannictwo wypełnia się w rozmaitych środowiskach wychowawczych, otwartych na różnorodność kulturową i wyznaniową, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci, dziewcząt i kobiet. Wszędzie próbuje się utrzymać żywy zapał misyjny z początków zgromadzenia, „podstawowy element tożsamości „, oraz czujność na wymagania czasów i potrzeby lokalnego Kościoła. Zgromadzenie rozwija się na pięciu kontynentach, gdzie stara się odpowiedzieć na pojawiające się potrzeby wychowawcze. Doświadcza wciąż nowych form żywotności charyzmatycznej, również dzięki dowartościowaniu świeckiego powołania byłych wychowanek/ów i salezjanów współpracowników, z którymi dzieli misję wychowawczą.